دندانپزشکی را می‌ توان علم تخصصی تشخیص و درمان بیماری‌ های دهان و دندان ، به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح ، زیبایی و ادا کردن درست کلمات ، درنظر گرفت. در گذشته دندانپزشکی و دندانسازی را باهم برابر می دانستند در صورتی که این چنین نمی باشد. یک دندانپزشک علاوه بر داشتن مهارت و تکنیک مورد نیاز برای درمان بیماران ، می بایست ، با تسلط بر دروس دوره تحصیل ، علم مورد نیاز برای آن را نیز کسب کند. در غیر این صورت فقط به صورت عملی روی دندان کار کرده و دانش لازمه را ندارد پس با یک دندانساز تفاوتی نخواهد داشت!
در مقطع دکترای عمومی این رشته ، آموزش نحوه رعایت بهداشت ، پیشگیری و درمان بیماری های دهان و دندان مطرح است. این مقطع ، دارای دو دوره مجزای 2 و 4 ساله می‌ باشد که در دو سال آغازین ، دانشجویان ، دروس علوم پایه را گذرانده و پس از آن ، وارد دوره تخصصی دندانپزشکی می‌ شوند و دروس اختصاصی خود را در زمینه های مختلف می‌ گذرانند. درنهایت ، قادر به تشخیص بیماری های دهان و دندان خواهند بود و در حد یک دندانپزشک عمومی ، در راستای درمان آن ها تلاش می‌ کنند.

فارغ‌التحصیلان رشته دندانپزشکی می‌ توانند از راه های متفاوتی کسب درآمد کنند. آن ها می توانند:
• در مراکز درمانی دولتی مانند بیمارستان‌ ها ، درمانگاه‌ ها و … مشغول به کار شده و مشمول حقوق ماهیانه شوند.
• در مطب خصوصی خود شروع به کار کرده و درآمد بیشتری کسب کنند. • در کلینیک های خصوصی مشغول به کار شوند.
• با استخدام در مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ ها ، مشغول به تدریس شوند که این مستلزم دانش تخصصی فرد می‌ باشد.
درحال حاضر دندانپزشکان زیادی در کشور ما وجود دارند و سالانه بیش از 1000 نفر دیگر از دانشکده های مختلف به این جمعیت اضافه می شوند. بنابراین ممکن است از خود بپرسید آیا برای همه دندانپزشک ها ، فرصت شغلی وجود دارد؟ این سؤال را این گونه پاسخ می دهیم ؛ امروزه فرصت شغلی برای جوانان دندانپزشک محدود است اما این ، به معنای مطلق اشباع شدن این رشته نمی باشد ؛ چرا که هنوز در برخی مناطق محروم ، نیاز به دندانپزشک به شدت احساس می شود. اما این محدودیت شغلی از کجا نشأت می‌ گیرد؟
محدودیت امروزه دو دلیل دارد:
• پیشرفت بهداشت در ایران ، خوش بختانه ایران در جهت پیشگیری از بیماری و اهداف بهداشتی قدم برمی‌ دارد و موفق به مهار و کنترل بسیاری از بیماری ها شده است. به همین سبب ، مراجعه مردم به پزشکان و دندانپزشکان به مرور زمان کمتر و کمتر می‌ شود.
• افزایش رشد تعداد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت در چند سال اخیر ؛ به عنوان مثال ، اگر در گذشته به ازای 10 هزار نفر یک پزشک وجود داشت ، امروزه به ازای هر 2000 نفر ، یک دندانپزشک وجود دارد.

اغلب تصور می شود که بیشتر درآمد یک دندانپزشک صرف تهیه مواد مصرفی او برای بیماران می شود اما جالب است بدانید که از تمام هزینه پرداختی ، طی یک دوره درمان ، تنها 10 تا 12 درصد آن ، هزینه مواد مصرفی می باشد و باقی آن به عنوان هزینه های جانبی و دستمزد پزشک پرداخت می شود. این هزینه پرداختی در کمترین صورت بین 100 تا 150 هزار تومان می باشد که برای یک کار جزئی مبلغ کمی نیست!
باید توجه داشت که درآمد هر دندانپزشک بسته به محل و شرایط کاری اش متفاوت است. به عنوان مثال شاغلین مراکز دولتی مشمول درآمد کمتری نسبت به دارندگان مطب شخصی می باشند. یا دندانپزشکانی که در کلینیک های خصوصی مشغول به کار هستند علاوه بر حقوق ثابت خود ، به ازای هر بیمار ، درصدی نیز دریافت می کنند.
دندانپزشک مستقلی که دارای مطب شخصی می باشد هرچه از تخصص و مهارت بیشتری برخوردار باشد درآمد بیشتری کسب خواهد کرد. به نحوی که حتی بتواند تمام مخارج راه اندازی یک مطب ، که شامل تهیه تجهیزات پزشکی ، تهیه مواد مصرفی و خرید و اجاره مکان مناسب و از این قبیل هزینه ها است ، را جبران کند.

افرادی که متقاضی تحصیل در رشته دندانپزشکی هستند باید دارای برخی مهارت ها باشند. این افراد می بایست:
• در دروس علوم پایه و زبان انگلیسی قوی باشند تا بتوانند دانش و اطلاعات خود را مدام به روز کنند.
• دستان قوی و با مهارت بالا داشته باشند.
• توانایی با ظرافت کار کردن را داشته باشند و از دقت بالایی برخوردار باشند.
• از لحاظ جسمی و روحی ، سلامت کامل داشته باشند تا از تمام کارهای عملی و علمی این رشته برآیند.
• خلاقیت و دید هنری خوبی داشته باشند.
تکنسین‌ پروتزهای دندانی با هدف تربیت متخصصان در لابراتوارهای دندانپزشکی مراکز آموزشی، درمانی دولتی و خصوصی تاسیس و تدریس شد. کسانی که با ساختن عضو مصنوعی برای کارهای ثابت مثل دندان مصنوعی (دندانپزشک، قالب دندان را تهیه می‌کند و متخصص پروتزهای دندانی براساس قالب، دندان را می‌سازد) و ساختن اعضای مصنوعی برای کارهای متحرک مثل پلاک‌های ارتودنسی در لابراتورهای دندانسازی و کلینیک‌های دندانپزشکی فعالیت می کنند.

امروزه در کشور ما نزدیک به ۱۲ هزار دندانپزشک وجود دارد و از سوی دیگر سالانه ۱۸ دانشکده دندانپزشکی دولتی و خصوصی موجود در کشور بیش از ۱۰۰۰ دندانپزشک تربیت می‌کنند. حال سوال اینجاست که آیا برای این تعداد فارغ‌التحصیل رشته دندانپزشکی فرصت‌های کاری وجود دارد؟
دکتر افشار در پاسخ به این سوال می‌گوید:
امروزه در کشور ما فرصت‌های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ماست. یعنی خوشبختانه کشور ما نیز مانند سایر کشورهای جهان در جهت پیشگیری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسیاری از بیماری‌ها را مهار و کنترل کرده است.
در نتیجه مردم کمتر به پزشکان و دندانپزشکان مراجعه می‌کنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. برای مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر یک دندانپزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ یا ۶ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ فرصت شغلی برای دندانپزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستانهای کشور، ما هنوز شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر یک دندانپزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد.
دکتر کوثری نیز ضمن تایید موارد فوق می‌گوید:
مطمئنا با پیشرفت بهداشت دهان و دندان، فرصت‌های شغلی یک دندانپزشک عمومی کاهش پیدا کرده است و البته افزایش تعداد دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسی‌ها و پیش‌بینی‌های جوامع علمی خارج از کشور، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه‌ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهد گشت و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا می‌کند.

همانطور که در قسمت‌های قبل اشاره شد، عدم تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور می‌کند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را می‌دهد.
هرآنچه که یک دانش‌آموز در درس زیست‌شناسی دوره دبیرستان خود فرا می‌گیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیب‌شناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می‌کنند. همچنین دانشجوی این رشته باید از دستهایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دستهایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد.
برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی و قابلیت انجام کارهای بسیار دقیق علمی، عملی، کلینیکی برای داوطلبان این رشته بسیار ضروری است. خلاقیت و مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری، دانشجو را در انجام کارهای عملی این رشته و انجام مهارت‌های لازم در پیاده کردن آموخته‌های آن، کمک بسیار می‌کند.