گروه بیوتکنولوژی
درباره گروه
امروزه بهره‌گیری از بیوتکنولوژی یک ضرورت تاریخی است و تسلط بر آن در حفظ مرزهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و در نتیجـــه، تأمین هـویت ملــی اجتناب ناپذیر است. بیوتکنولوژی را می‌توان به صورت کاربست همزمان علوم پایه و فنی، در جهت بهره‌مندی از توانمندی‌های نظام‌های زیستی برای تولید محصولات و فرآورده‌های متنوع (دارویی، کشاورزی، موادغذایی) و استفاده از قابلیت‌های آنها به عنوان ابزارهای آنالیز (تشخیص) و نیز در جهت اتخاذ راهکارهای نوین درمان در بزشکی، توصیف نمود. بدین ترتیب بیوتکنولوژی توانسته است تحولی شگرف در حوزه‌های دارویی، درمانی، غذایی، کشاورزی و محیط زیست را برای جوامع برخوردار از آن به ارمغان آورد. بیوتکنولوژی دارای ماهیت چند رشته‌ای است و توسعه آن مستلزم همکاری گرایش‌های علمی مختلف و بهره‌مندی از قابلیت‌های علمی رشته‌های علوم و بعضی از رشته های مهندسی در جهت دستیابی به فناوری‌های زیستی است. بهره‌گیری از بیوتکنولوژی برای کشور ما یک ضرورت است و تسلط بر آن در حفظ مرزهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و اعتلای هویت ملی، لازم میباشد. به همین دلیل در سیاست‌های کلان اقتصادی و علم و فناوری کشور (مصوب مجلس شورای اسلامی) جزء اولویت‌ها قرار گرفته است.
درباره رشته
رشته‌های تحصیلی
گسترش و نهادینه نمودن بیوتکنولوژی به عنوان یک ضرورت ملی در دهه 70 مورد توجه قرار گرفت. از سیاست‌های همسو با رویکرد مزبور، برنامه‌ریزی به‌منظور تربیت نیروهای متخصص کارآمد در گرایش‌های مختلف بیوتکنولوژی بوده است. این حرکت در قالب برنامه دوره دکتری پیوسته بیوتکنولوژی برای دانشجویان سرآمد نظام آموزش و پرورش متوسطه، در سال 1374به تصویب رسید. در این راستا و با علم به دو ویژگی این دوره شامل: پیوستگی فرآیند آموزش بعد از دیپلم متوسطه تا مرحله دکتری (Ph.D.) و شمول قلمرو آموزشی برای حوزه‌های مختلف علوم پایه و فنــی- مهندسـی؛ برنامه‌ریزی نظام آموزشــــی دوره، تعیین واحدهـای درســــی و تعیین سرفصل‌های مربوطه صورت پذیرفت. این برنامه در اردیبهشت سال 1377 به تصویب شورای هدایت استعدادهای درخشان رسید و با توجه به نقش و جایگاه محوری دانشگاه تهران، جهت اجرا به دانشکده علوم دانشگاه تهران ابلاغ گردید. بدین ترتیب اولین پذیرش دانشجو در این رشته در مهرماه سال 1378 تحقق یافت. بر اساس آیین‌نامه مصوب، دوره دکتری پیوسته بیوتکنولوژی دارای سه مرحله؛ مرحله اول (معادل کارشناسی)، مرحله دوم (معادل کارشناسی ارشد) و مرحله سوم (دکتری تخصصی) میباشد و دانشجویان می‌توانند در یکی از پنج گرایش : بیوتکنولوژی فراورش زیستی، بیوتکنولوژی میکروبی/محیطی، بیوتکنولوژی مولکولی، بیوتکنولوژی پزشکی و بیوتکنولوژی کشاورزی ادامه تحصیل دهند.
ازجمله ویژگی‌های منحصر به فرد رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
• دارای ماهیت چند رشته‌ای است؛ توسعه بیوتکنولوژی مستلزم همگرایی گرایش‌های علمی مختلف و بهره‌مندی از قابلیت‌های علمی رشته‌های مختلف در جهت تولید دانش فنی مورد نیاز برای فرآیندهای تولیدی است؛
• وابستگی مستمر و جدی به امر تحقیق و پژوهش دارد
• مستلزم برقراری شبکه قوی ارتباطی است، به منظور تحقق اهداف عینی در زمینه‌های بیوتکنولوژی، برقراری روابط تخصصی بین مؤسسات علوم پایه و مهندسی از یک‌سو و شرکت‌های دانش بنیان از سوی دیگر ضروری است.
در رشته دکترای پیوسته بیوتکنولوژی پذیرش دانشجویان بر اساس آئین نامه دکتری پیوسته از میان دارندگان مدال‌های طلای جهانی و کشوری المپیادهای دانش‌آموزی و نفرات برتر کنکور سراسری از دو رشته تجربی و ریاضی صورت می‌گیرد. بر اساس آیین نامه رشته دکتری پیوسته، تنها دانشجویان استعداد درخشان کنکور سراسری مجاز به انتخاب این رشته در کارنامه خود می‌باشند. پذیرش نهایی دانشجو بعد از مصاحبه و گزینش علمی از میان متقاضیان انجام می‌پذیرد. هر ساله به طور متوسط تعداد 10 نفر در این رشته پذیرفته می-شوند و تاکنون 16 دوره دانشجو پذیرش شده است. از سال 1378 (اولین سال پذیرش دانشجو) تاکنون 157 نفر در این رشته پذیرش شده‌اند .در زمینه پذیرش دانشجو با وجودی که دانش آموزان تا رتبه 500 آزمون سراسری، قادر به انتخاب این رشته می‌باشند اما طی سال‌های گذشته به دلیل استقبال خوب دانشجویان نخبه از این رشته، معمولا تنها رتبه‌های زیر 100 و یا 200 موفق به راهیابی به این رشته شده‌اند.
در حال حاضر تعداد 71 نفر دانشجو در رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی مشغول به تحصیل می‌باشند. از این تعداد 33 نفر در مقطع کارشناسی (مرحله اول) ، 24 نفر در مقطع کارشناسی ارشد (مرحله دوم) و 14 نفر در مقطع دکتری (مرحله سوم ) مشغول هستند.
شایان ذکر است که دانشجویان این دوره پتانسیل اخذ پذیرش از مطرح‌ترین دانشگاه-های جهان را دارند. به عنوان مثال بسیاری از دانشجویان قادر به ورود به دانشگاه‌هایی همچون هاروارد، ام آی تی، جان هاپکینز، پرینستون، میشیگان و … بوده‌اند.
